Κυκλική Οικονομία: είναι μια ακόμα λύση στην περιβαλλοντική και οικονομική κρίση; (μέρος δεύτερο)

Έφη Παπαθεοδώρου    Το μοντέλο 3E (Οικονομία, Αποδοτικότητα, Αποτελεσματικότητα)

 Παραδείγματα κυκλικής οικονομίας στον Ελλαδικό χώρο

‘Ενα πρωτοποριακό ευρωπαϊκό πρόγραμμα κυκλικής οικονομίας, το οποίο βασίστηκε στην ορθολογική διαχείριση βιοαποβλήτων, έτρεξε πιλοτικά στον Δήμο Ηρακλείου, στην Κρήτη

Πρόκειται για το πρόγραμμα ‘Τροφή από Τρόφιμα’, με αντικείμενο μια ολοκληρωμένη διεργασία παραγωγής ζωοτροφών από τα υπολείμματα τροφίμων των χώρων μαζικής εστίασης (κυρίως ξενοδοχείων και εστιατορίων) που εφάρμοζαν σύστημα διαλογής στην πηγή

Περιβαλλοντικό και κοινωνικό το όφελος:

Στην Ελλάδα, πετάμε 2 εκατ. τόνους υπολειμμάτων τροφίμων

Το 40%-45% των αστικών στερεών αποβλήτων είναι βιοαπόβλητα με το 30%-35% αυτών να προέρχονται από χώρους μαζικής εστίασης

Το όφελος σε ένα χοιροτροφείο, το οποίο θα χρησιμοποιούσε ζωοτροφές από υπολείμματα, θα ήταν περίπου 8 ευρώ ανά χοίρο. Οι χοίροι σε 100 ημέρες είναι έτοιμοι για σφαγή

Παραδείγματα κυκλικής οικονομίας στον Διεθνή χώρο

Βέλγιο

Από το 2015, η Tomato Masters στο Βέλγιο σε συνεργασία με το γειτονικό ιχθυοτροφείο Aqua4C μείωσε το κόστος παραγωγής τομάτας με τη δημιουργία ενός συστήματος ανακύκλωσης νερού-ενέργειας και πέτυχε βελτιώσεις στη χρήση ενέργειας και επαναχρησιμοποίησης θρεπτικών συστατικών

Συγκεκριμένα, οι δεξαμενές της καλλιέργειας ψαριών χρησιμοποιούν το νερό που συλλέγεται από τις στέγες του θερμοκηπίου, ενώ μετά από υψηλού βαθμού επεξεργασία το νερό των δεξαμενών χρησιμοποιείται στην άρδευση της ντομάτας. Το πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας και η πλεονάζουσα θερμότητα χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της θερμοκρασίας στις δεξαμενές ψαριών

Σήμερα, όπου η παγκόσμια ζήτηση πρωτεϊνών αυξάνεται με σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον (τροπικά δάση μετατρέπονται σε βοσκότοπους ή τεράστιες καλλιέργειες μεταλλαγμένης σόγιας και αραβοσίτου), ο Johan Jacobs της Millibeter, στο Βέλγιο χρησιμοποιεί οργανικά απορρίμματα (κοπριά χοίρων, γεωργικά κατάλοιπα, παραπροϊόντα της βιομηχανίας τροφίμων και της αλυσίδας διανομής), που μόλυναν και επιβάρυναν την περιοχή για να αναπαράγει προνύμφες μύγας, μειώνοντας την ποσότητα κοπριάς, ενώ στη θέση τους παίρνει πολύτιμα προϊόντα, είτε ως ζωοτροφή ενισχυμένη σε πρωτεϊνικό περιεχόμενο για ψάρια ή/και βιοντίζελ

Η λογική εδώ είναι ότι με τέτοιες απλές τεχνικές μπορούν να μετατρέπονται παραπροϊόντα της κύριας δραστηριότητας σε υψηλής ποιότητας πρωτεϊνούχες ζωοτροφές κατάλληλες για ψάρια ή κοτόπουλα, αφού η πρωτεΐνη των εντόμων είναι αποδοτικότερη από τη μεταλλαγμένη σόγια, ενώ τα συγκεκριμένα είδη εντόμων αποτελούν μέρος του φυσικού κύκλου της περιοχής

Φινλανδία

Μια συνεταιριστική επιχείρηση στη Φινλανδία, η Biovakka, ιδρύθηκε το 2002 από 21 αγρότες που ήθελαν να βρουν τρόπο να αυξήσουν την παραγωγή χοίρων στην περιοχή τους και να αναπτύξουν μια διαδικασία για τη διαχείριση των μεγάλων ποσοτήτων κοπριάς χοιρινού με φιλοπεριβαλλοντικούς τρόπους δεδομένου ότι από την ζύμωση της κοπριάς παράγεται βιοαέριο και θρεπτικά συστατικά

Η Φινλανδία παράγει ετησίως περίπου 20 εκατομμύρια τόνους κοπριάς, οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν από τη συγκεκριμένη εταιρία για την παραγωγή οργανικών λιπασμάτων, εκ των οποίων με 17.500 τόνοι φωσφόρου οι οποίου και επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών φωσφόρου σε εθνικό επίπεδο

Τα εργοστάσια Biovakka παράγουν επίσης συμπυκνωμένα εδαφοβελτιωτικά προϊόντα και λιπάσματα, βιοαέριο και καθαρό νερό από κοπριά και άλλα οργανικά υποπροϊόντα της γεωργίας, της βιομηχανίας και των δήμων. Το βιοαέριο, η θερμότητα, η ηλεκτρική ενέργεια και το βιομεθάνιο που παράγονται χρησιμοποιούνται ως καύσιμο μεταφοράς ή για άλλους βιομηχανικούς σκοπούς.

Συμπέρασμα

Όπως έχει γίνει πολύ καθαρό η κυκλική οικονομία των 3R (Reuse, Recycle, Repair) αποτελεί ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης όπου παραγωγοί και καταναλωτές έχουν συνευθύνη για την μείωση του περιβαλλοντικού και οικονομικού κόστους

Προς την κατεύθυνση αυτή, η Κίνα λόγω της αυξημένης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και του τεράστιου πληθυσμού της κινήθηκε πρώτη. Τώρα είναι η σειρά της Ευρώπης με τις επιμέρους χώρες να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το «business as usual” και να υιοθετήσουν κλειστά συστήματα παραγωγής υλικών

Σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση μπορούν να διαδραματίζουν τα (Οίκο-Βιομηχανικά Πάρκα, (Eco Industrial Parks) όπου σε μικρή κλίμακα χώρου συνυπάρχουν βιομηχανικές μονάδες και τα παραπροϊόντα της μιας αποτελούν την πρώτη ύλη για την άλλη

Αυτό μειώνει το κόστος πακεταρίσματος και μεταφοράς των παραπροϊόντων με τελικό αποτέλεσμα την παραγωγή ενός άλλου καινοτόμου προϊόντος με μείωση του κόστους παραγωγής και ενίσχυση της φήμης της εταιρείας που το παράγει

Τέλος, το προϊόν αυτό μπορεί να πωληθεί φθηνότερα συμβάλλοντας στην μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων. Το τελευταίο αποκτά ιδιαίτερη σημασία με δεδομένο ότι η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων αποτελεί το κατεξοχήν χαρακτηριστικό των σημερινών νεοφιλελεύθερων κοινωνιών