Γιατί πρέπει να απορριφθεί η πρόταση του ΤΑΙΠΕΔ για την «αξιοποίηση» της Μαρίνας Καλαμαριάς

Γιάννης Κρεστενίτης    

Παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο της Καλαμαριάς (Μάρτιος 2020) και  αναρτήθηκε προς διαβούλευση η «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» (ΣΜΠΕ) της Μαρίνας Καλαμαριάς, που εκπονήθηκε για λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ από μελετητές.

Το ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο έχει μεταβιβαστεί (απόφαση 218/13.08.2012 ΦΕΚ2322Β’/13.08.2012 της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων) από το Ελληνικό Δημόσιο, το δικαίωμα να παραχωρεί τη χρήση, λειτουργία, διαχείριση και εκμετάλλευση της κινητής και ακίνητης περιουσίας εντός της χερσαίας και της θαλάσσιας ζώνης της μαρίνας, σχεδιάζει να προχωρήσει σε μακροχρόνια παραχώρηση της (30 έως 40 χρόνων) της μαρινας Καλαμαριάς σε ιδιώτες, όπως της Χίου και Αλίμου.

Μαρίνα Αλίμου

Της παραχώρησης προηγείται (άρθρο 31 του Ν.2160/93) η χωροθέτηση σε δύο στάδια: στο 1^ο (έγκριση ΣΜΠΕ και Έκθεσης Χωροθέτησης), εκδίδεται ΠΔ χωροθέτησης και έγκρισης των στρατηγικών περιβαλλοντικών όρων. Ενώ στο 2^ο στάδιο, εκδίδεται ΚΥΑ χωροθέτησης και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Η δημοσιοποιημένη ΣΜΠΕ αφορά στο 1^ο στάδιο.

Μαρίνα Χίου

Με τη φλύαρη χρήση εκφράσεων όπως «πλήρη αξιοποίηση της θαλάσσιας ζώνης», «βέλτιστη ανάπτυξη της χερσαίας ζώνης», «όφελος του δημοσίου συμφέροντος», «βιώσιμη ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου», «ενίσχυση και βελτίωση των δυνατοτήτων αναψυχής των κατοίκων», «ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξη της μαρίνας», «δημιουργία πόλου αναψυχής», «διατήρηση και ανάδειξη της ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών», προτείνονται συνοπτικά τα εξής:

• Οριοθετείται η θαλάσσια ζώνη, έως 40m ανοικτά του υφιστάμενου κυματοθραύστη, με έκταση 167m². Προβλέπεται διαπλάτυνση (+1.440m²) του κεντρικού προβλήτα, αναδιάταξη των άλλων και βυθοκόρηση για εξασφάλιση μεγαλύτερου βάθους, ανακατασκευή κρηπιδωμάτων και αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών, για εξυπηρέτηση των τουριστικών σκαφών έως και mega-yachts. Η δυναμικότητα της μαρίνας θα αυξηθεί και με την μετεγκατάσταση των αλιευτικών σκαφών, όταν κατασκευαστεί το αλιευτικό καταφύγιο Καλαμαριάς.
• Η χερσαία ζώνη θα έχει συνολική επιφάνεια 77,0 στρέμματα, αντί 75,5 σήμερα. Οδική πρόσβαση από τις υφιστάμενες εισόδους και πρόσβαση πεζών από περισσότερα σημεία διαμέσου του πευκόφυτου πρανούς. Η χερσαία ζώνη διαχωρίζεται σε δύο τομείς χρήσεων, με συνολική δόμηση έως 14.900m², 1.100m² στον 1^ο και 13.700m² στον 2^ο τομέα. Στην δόμηση, που θεωρητικά επιτρέπεται (Ν.2160/93, άρθρ. 31 & 41 Παράρτημα ΙΙ), περιλαμβάνονται χρήσεις διοίκησης και λειτουργίας της μαρίνας, χώρος συντήρησης και απόθεσης σκαφών με την κτιριακή του υποδομή, καταστήματα ναυτιλιακών ειδών, super-markets, εστιατόρια, αναψυκτήρια και εμπορικά καταστήματα. Επίσης ξενοδοχείο και κατοικίες για μίσθωση. Οι κατοικίες θα αναπτυχθούν στον κεντρικό υποτομέα 2Α, έκτασης 11.429 m² (όπου βρίσκεται ο κεντρικός προβλήτας – που θα διαπλατυνθεί), με συντελεστή κάλυψης 40% και μέγιστη δόμηση έως 8.900m² (μέγιστο ύψος κτιρίων 8,50m, συν 1,50m η στέγη). Θα περιλαμβάνονται διαμορφωμένες υπαίθριες εγκαταστάσεις, πεζοδρόμοι, χώροι στάθμευσης και χώροι πρασίνου. Προβλέπεται ο εμπλουτισμός του φυτοκαλυμμένου πρανούς (έκταση που έχει ήδη χαρακτηριστεί ως δασική) και χώρος πρασίνου/αναψυχής 9.000m² στον κεντρικό χώρο (υποτομέας 2Β).
• Από τα υφιστάμενα κτίρια, των 2.400m², θα παραμείνουν το αναψυκτήριο (PEMENTZO) και το εκκλησάκι, οπότε η δόμηση έως τα 14.900m² που θα προστεθεί, είναι πάνω από έξι φορές μεγαλύτερη. Αλλά για την αποτίμηση του ελεύθερου χώρου της μαρίνας, θα πρέπει να αφαιρεθεί η κάλυψη από χρήσεις στάθμευσης αυτοκινήτων (για τους χρήστες όλων των λειτουργιών), απόθεσης και συντήρησης σκαφών, οδικής πρόσβασης και εσωτερικού οδικού δικτύου, κ.α. Επομένως, με την εξαπλάσια νέα δόμηση και τις καλύψεις των άλλων χρήσεων, ο ελεύθερος δημόσιος χώρος της μαρίνας που θα είναι διαθέσιμος στους πολίτες, θα συρρικνωθεί πάρα πολύ και δεν αντισταθμίζεται με την αναβάθμιση των 9.000m² (δηλ. 150m X 75m) πρασίνου στον κεντρικό τομέα.

Στην ΣΜΠΕ «εξετάζονται»  επίσης η μηδενική λύση, χωρίς καμία παρέμβαση και η εναλλακτική 2, με μερική μετατόπιση κατά 70 m προς τα ανοικτά, τμήματος του κυματοθραύστη, με έκταση 210,5 στρέμματα της θαλάσσιας ζώνης και αύξηση της χερσαίας ζώνης κατά 17 στρέμματα (με επιχώσεις) και συνολική έκταση 92,5 στρέμματα, οπότε η δόμηση θα αυξηθεί στα 18.500m² (+ 3.600m²) με χρήσεις όπως της προτεινόμενης λύσης.

Για την «τεκμηρίωση» της πρότασης και τη σύγκρισή της με τις άλλες δύο που απορρίπτονται, δεν παρουσιάζεται κανένα οικονομικό στοιχείο, ώστε να προκύπτει γιατί, με δόμηση 14.900m², με ξενοδοχείο, κατοικίες και εμπορικές χρήσεις, είναι η μόνη οικονομικά βιώσιμη λύση. Απουσιάζουν εναλλακτικές λύσεις με ανάπτυξη των λιμενικών υποδομών, αλλά με μικρότερη δόμηση ή/και χωρίς ξενοδοχείο, ή/και χωρίς κατοικίες ή/και χωρίς ή με μικρότερης έκτασης επαγγελματικές-τουριστικές χρήσεις.

Το ΤΑΙΠΕΔ για προσέλκυση μεγαλύτερου τιμήματος της μακροχρόνιας παραχώρησης της μαρίνας, επιθυμεί μια «αξιοποίηση» με πολλαπλές χρήσεις γης και ξενοδοχείο και κατοικίες, παρά την μεγάλη μείωση του ελεύθερου δημόσιου χώρου. Και θεωρεί αυτή την «αξιοποίηση» βέλτιστη και οικονομικά και τουριστικά και περιβαλλοντικά και από την σκοπιά της διαχείρισης της παράκτιας ζώνης και της εξασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος και της εξασφάλισης της πρόσβασης των πολιτών στο δημόσιο χώρο και στον παράκτιο και θαλάσσιο χώρο, αλλά χωρίς να παρουσιάζεται η απαραίτητη τεχνο-οικονομική και περιβαλλοντική και ορθή επιστημονικά τεκμηρίωση.

Μαρίνα Πορτο Καρράς

Στη ΣΜΠΕ όσο και στην παρουσίασή της στο Δημοτικό Συμβούλιο, και παρά τις ερωτήσεις προς τους εκπροσώπους του ΤΑΙΠΕΔ και τους μελετητές, δεν παρουσιάστηκαν καθόλου οικονομικά στοιχεία αναφορικά με το αναμενόμενο τίμημα της παραχώρησης. Θα μπορούσε όμως αυτό να προβλεφθεί, αν ληφθούν υπόψη τα τιμήματα 40ετούς παραχώρησης για τις μαρίνες Χίου και Αλίμου. Στην 1^η ήταν 6,2 εκατ. €, ενώ στην 2^η 57,5 εκατ. € (ίσως φτάσει τα 177,0 εκατ. € αν συνυπολογιστούν το αρχικό ποσό, η ετήσια αμοιβή και ποσοστό στα έσοδα).

Υπάρχει όμως μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις μαρίνες αυτές, ως προς το δυναμικό (πλήθος σκαφών) και την πλεονεκτική τους θέση στο Αιγαίο, σε σχέση με της Καλαμαριάς. Επίσης οι παραχωρήσεις ολοκληρώθηκαν πολλούς μήνες πριν την εμφάνιση της πανδημίας του COVID-19, που έχει ανατρέψει την οικονομική κατάσταση, όχι μόνον του δημοσίου, αλλά και των επιχειρήσεων και των πολιτών σε παγκόσμιο επίπεδο και κυρίως στην Ευρώπη. Οπότε είναι μάλλον ασφαλές να προβλεφθεί ότι το τίμημα παραχώρησης της μαρίνας Καλαμαριάς θα είναι πολλαπλά μικρότερο αυτού της παραχώρησης της Μαρίνας Αλίμου.

Μαρίνα Λευκάδας

Επομένως το ερώτημα στο οποίο καλούνται να τοποθετηθούν οι δημοτικοί άρχοντες και οι πολίτες της Καλαμαριάς και της Θεσσαλονίκης είναι: για την προσέλκυση ενός τιμήματος παραχώρησης της μαρίνας Καλαμαριάς της τάξης μερικών δεκάδων εκατ. €, που θα εισπράξει το ΤΑΙΠΕΔ, αξίζει να «θυσιαστεί» ο δημόσιος χώρος της μαρίνας και να επιτραπεί η κατασκευή ξενοδοχείου, κατοικιών και πολλαπλών επαγγελματικών χρήσεων, με αποτέλεσμα την αλλοίωση του παράκτιου τοπίου, τη συρρίκνωση των ελεύθερων δημόσιων χώρων της πόλης, αλλά και την ανάπτυξη επιπλέον εμποδίων στην πρόσβαση των πολιτών στην παραλία;

Θεωρώ πως η απάντηση πρέπει να είναι ΟΧΙ.