Τοπική Ανάπτυξη και Οικολογία

Βιομηχανική Οικολογία

Τοπική Οικολογία: Ο Χατζηδάκης δεν κατάλαβε, ο Σκουρλέτης κατάλαβε αλλά δεν τόλμησε

 Εξορύξεις και Αγωγοί

Η εξορυκτική βιομηχανία και η κατασκευή αγωγών αποτελούν την επενδυτική κορωνίδα του νεοφιλελευθερισμού και γνωρίζουν αλματώδη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Αυτές οι δραστηριότητες κινητοποιούν ανησυχίες και αντιδράσεις του τοπικού παράγοντα. Τέτοια παραδείγματα έχουμε σήμερα στη Δ. Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Χαλκιδική και αλλού

Επιφανειακά ανθρακορυχεία 

Η ανάλυση για τα αίτια, και τις επιπτώσεις της διαχείρισης των φυσικών πόρων είναι ζωτικής σημασίας για την πολιτική οικολογία

Συνήθως οι διαχείριση των φυσικών πόρων με μεθόδους που πηγάζουν από νεοφιλελεύθερες, ταχαμ’ δήθεν νεωτεριστικές αντιλήψεις κινητοποιεί αρνητικά τις τοπικές κοινωνίες. Αυτές οι μεθοδολογίες επικαλούνται ένα είδος εκσυγχρονισμού, ο οποίος στην τρέχουσα πραγματικότητα σημαίνει ένταση κεφαλαίου, καθώς και ένταση εργασίας.

Οι κοινωνίες κινητοποιούνται απέναντι στα διαχειριστικά σχέδια

Η εναντίωση απέναντι σε αυτές τις δραστηριότητες τοπικών πληθυσμών με κοινοτική κοσμολογία απολύτως ξένη προς τις νεοφιλελεύθερες επιδιώξεις είναι αναμενόμενη. Μάλιστα, ανάδειξη του συγκρουσιακού χαρακτήρα αυτών των ξένων μεταξύ τους κοσμοαντιλήψεων κάνει καθαρό το πόσο μεγάλη σημασία έχει η τοπική οικολογία για τη διακυβέρνηση της τοπικότητας

Οι αντιστάσεις στις απόπειρες νεοφιλελεύθερης διαχείρισης των κοινών απλώνονται παντού

Στόχος των αναλύσεων της τοπικής οικολογίας είναι η περιγραφή των σχέσεων ανάμεσα στα αναπτυξιακά μοντέλα του νεοφιλελευθερισμού και του κρατισμού από τη μία πλευρά, με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους το έδαφος, τα νερά και ιδίως τη συνοχή των τοπικών κοινωνιών.

Η περιβαλλοντική διαχείριση έχει κοινωνικές επιπτώσεις

Στην πράξη μιλάμε για αναλύσεις επιπτώσεων που πάνε πέρα από τις συνήθεις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και αγκαλιάζουν ολόκληρη την τοπική κοινωνία. Με άλλα λόγια και όπως έδειξαν οι Σκουριές, είναι ακριβώς αυτό που βρίσκεται έξω από τον ορίζοντα του Χατζηδάκη, αλλά μέσα στον ορίζοντα του Σκουρλέτη. Όλα έδειχναν ότι ο τελευταίος μια τέτοια θεώρηση είχε στο μυαλό του, ωστόσο, στάθηκε διστακτικός, αρνήθηκε να τη διατυπώσει ρητά και αρκέστηκε να ψελλίζει

Η περιβαλλοντική διαχείριση έχει επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον

Σε αντίθεση με το νεοφιλελεύθερο πολιτικό προσωπικό, τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν τους τοπικούς πληθυσμούς στη μεγάλη τους πλειονότητα δυσαρεστημένους με τις αναπτυξιακές παρεμβάσεις. Συνήθως, ωστόσο, υφίστανται και μειοψηφίες που ενστερνίζονται αυταπάτες ειδυλλιακής ανάπτυξης. Τόσο οι θετικές, όσο και οι αρνητικές στάσεις έναντι των παρεμβάσεων απλώνονται σε ευρύ φάσμα αποδοχής ή άρνησης και οι τοπικές κοινότητες εμφανίζονται χωρισμένες σε δύο τουλάχιστον στρατόπεδα με τις αρνητικές στάσεις να πλειοψηφούν

Η περιβαλλοντική διαχείριση έχει επιπτώσεις στο οικιστικό περιβάλλον

Η υπεροχή της αρνητικότητας είναι δικαιολογημένη καθόσον αυτές οι παρεμβάσεις κατά κανόνα παραβιάζουν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, τα δικαιώματα στη χρήση γης, νερού και των άλλων κοινών αγαθών. Ακόμα, οι διαδικασίες διαβούλευσης συνήθως μεροληπτούν εναντίον τη τοπικότητας και κατά βάση επιδιώκουν με κάθε τρόπο και μέσον να εκμαιεύσουν τη συγκατάθεση προς τις νεοφιλελεύθερες παρεμβάσεις. Ο κοινωνικός κατακερματισμός αποτελεί εντέλει τη συνήθη παράπλευρη απώλεια

Περιβαλλοντική διαχείριση και κοινωνική συναίνεση

Τα δεδομένα, ωστόσο, είναι πεισματάρικα και αυτενεργώντας οι τοπικές κοινωνίες ακολουθούν μια μάλλον ευφυή τακτική. Υιοθετούν συνήθως δυναμικές μεν, πλην ρεαλιστικές στρατηγικές αντιμετώπισης των δυσμενών επιπτώσεων και μεγιστοποίησης των ωφελειών. Οι προσεγγίσεις είναι κατά κανόνα ευέλικτες, διαθέτουν πρωτοτυπία  και μετρούν με απρόσμενη ακρίβεια το συσχετισμό δυνάμεων καθώς και τις πρακτικές συνέπειες από τις δυναμικές παρεμβάσεις. Συχνά οι αντιστάσεις καταλήγουν θετικά όταν οι τοπικές κοινωνίες δεν χάνουν από τα μάτια τους τις συνεχώς μεταβαλλόμενες κοινωνικές, οικονομικές και τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες, καθώς και την ιστορικότητα της κοινωνίας τους

Οι τοπικές αντιδράσεις διαθέτουν πρωτοτυπία

Αν συμβεί αυτό οι τοπικοί πληθυσμοί λειτουργούν με αυτοπεποίθησή, οργανώνουν τις συμμαχίες τους, συνδιαλέγονται λογικά με τους συμμάχους, επιλέγουν προσεκτικά τις τακτικές κινητοποίησης σε πολλαπλές κλίμακες (τοπική, περιφερειακή, κρατική, διακρατική) και αποφασίζουν συναινετικά και προπάντων έλλογα να συγκατανεύσουν ή να απορρίψουν την αναπτυξιακή πρόταση

Το μέγιστο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες πηγάζει από τις ενδογενείς αντιφάσεις των ίδιων των αναπτυξιακών μοντέλων υπό συνθήκες κρατικού νεοφιλελευθερισμού. Αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς είναι ο ανταγωνισμός κι η διαπάλη ανάμεσα στις ανταγωνιστικές νεοφιλελεύθερες ιδεολογίες. Ένας άλλος είναι η φύσει ανταγωνιστική σχέση ανάμεσα στις νεοφιλελεύθερες ανάγκες αέναης μεγιστοποίησης της κερδοφορίας από την μία πλευρά και τις τοπικές κοινωνικές ανάγκες από την άλλη. Ένας τρίτος, και ίσως ο αποφασιστικότερος λόγος, είναι ότι όλοι αυτοί οι ανταγωνισμοί  πραγματοποιούνται στο διαβρωμένο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο που περιλαμβάνει κατακερματισμένους κρατικούς θεσμούς, ιδεολογική ρευστότητα, αντιφατικούς νόμους, κρατική γραφειοκρατία που χαρακτηρίζεται από συντηρητισμό, ομαδοποιήσεις αλλά και από πάσης φύσεως ιδιοτέλειες