Μπορεί η σημερινή αριστερά να πετύχει το πρασίνισμά της ;

Η αριστερά και η σχέση άνθρωπος κοινωνία

H αριστερά καθυστέρησε υπερβολικά να εμπλακεί στη συζήτηση για την περιβαλλοντική κρίση

Αντίθετα, ο νεοφιλελευθερισμός ,αφού κατόρθωσε αρχικά να αναχαιτίσει την κριτική που αναπτύχθηκε στις αρχές του 70 εις βάρος του, βγήκε στη συνέχεια στην αντεπίθεση και ενέταξε το περιβαλλοντικό ζήτημα στη δική του προβληματική

Η διχοτομική και συγκρουσιακή φύση του νεοφιλελευθερισμού

Στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο, η διαπραγμάτευσή του περιβαλλοντικού ζητήματος γίνεται με όρους ανεπαρκειών της αγοράς και όταν αυτό δεν αρκεί τότε στο τραπέζι πέφτουν η αειφορία και ο οικολογικός εκσυγχρονισμός

Τα αόρατο χέρι της αγοράς

Στο υπόβαθρο της συζήτησης, ωστόσο, έρπουν τα νεοφιλελεύθερα δόγματα της αγοράς, του αόρατου χεριού και ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε τάχαμ’ δήθεν ελεύθερους ανθρώπους

 

Η ατελέσφορη απόπειρα πρασινίσματος του υπαρκτού σοσιαλισμού

Η εμπλοκή της αριστεράς στη συζήτηση για την οικολογική κρίση ακολούθησε μια μάλλον δαιδαλώδη πορεία

Συνύπαρξη μαρξισμών

Το έδαφος ήταν υπονομευμένο αφού οι περισσότεροι ερμήνευαν τον μαρξισμό ως άκαμπτη θεωρητική κατασκευή και δεν αποδέχονταν την ιδέα ότι στα χρόνια που μεσολάβησαν από τη συγγραφή του Κεφαλαίου η συμβολή των επιγόνων κατέληξε στη συνύπαρξης πολλών μαρξισμών

Ο σχιζοειδής διαχωρισμός κοινωνία-φύση

Αρχικά η αριστερά επέμεινε πεισματικά να διαχωρίζει την φύση από την κοινωνία και ο λόγος της παλινδρομούσε ανάμεσα σε ad hoc, κατά βάση εμπειρικές αποφάνσεις από τη μία και τις ιδέες του Ulrich Beck σχετικά με τις κοινωνίες του ρίσκου από την άλλη

Αργότερα κέρδισαν έδαφος οι ιδέες που πρόβαλε η θεωρία των δικτύων δρώντων (Actor-network theory ANT) σε μια εκδοχή όμως απολύτως εχθρική προς το μαρξισμό

Ελάχιστοι μαρξιστές με επαρκή μαρξιστική παιδεία αλλά και ριζοσπαστική διάθεση, ανάμεσά τους ο Harvey, ο O’ Connoρ, ο Burkett, ο Bellamy Foster κ.ά, ασχολήθηκαν σοβαρά με την οικολογική κρίση

Και αυτοί όμως εστίασαν προνομιακά στην παραγωγική διαδικασία και έτσι περιόρισαν τη διαπραγμάτευση των ζητημάτων που γεννά η οικολογική κρίση στο επίπεδο της πολιτικής οικονομίας

Για παράδειγμα ήδη από το 1974 Ο David Harvey αρνήθηκε ότι το ζήτημα της οικολογικής κρίσης είχε και φυσικό υπόβαθρο. Ισχυρίστηκε αντίθετα ότι το οικολογικό πρόβλημα είναι απολύτως κοινωνικό

Για το λόγο αυτό, υποστήριξε, η αντιμετώπισή του απαιτεί ανάλυση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής που παράγουν όχι μόνο φυσικούς κινδύνους όπως οι φθοροχλωράνθρακες (CFC) που ευθύνονται για την εξάντληση του όζοντος, αλλά και ανάλυση των κοινωνικών σχέσεων μέσω των οποίων οι επιπτώσεις κατανέμονται άνισα ανάμεσα στα κοινωνικά στρώματα

Εμπορικό δίκτυο

Υποσχόμενη υπήρξε η μαρξιστικής έμπνευσης ανάλυση των εμπορευματικών δικτύων, η οποία καθώς εμπλέκει τις διαφορετικές φάσεις παραγωγής και κυκλοφορίας των εμπορευμάτων,  με τους τόπους, τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία, τα δίκτυα μεταφοράς, τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, τα κόστη και τις προστιθέμενες αξίες

Αυτή η ανάλυση ναι μεν προσφέρει έδαφος για την πολλαπλή θεώρηση των φαινομένων ρίχνει όμως το βάρος της εξήγησης και πάλι στην πολιτική οικονομία και έτσι μειώνει τη σημασία άλλων παραμέτρων του προβλήματος όπως είναι η ποιότητα του περιβάλλοντος της εργασίας κ.ά.

Αυτές οι αδυναμίες ανέδειξαν τελικά το γεγονός ότι η οικολογική κρίση της εποχής αφορά πρωτίστως στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και εδώ επικεντρώνει πια ο λόγος της αριστεράς ή οφείλει να επικεντρώνει εδώ