Λος Άντζελες 1992 – Το Αστικό τοπίο μιας εξέγερσης

 

 ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ 1992: ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΩΣ ΑΙΤΙΑ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ

Ένα άρθρο του Red Wind

 Τις μεγάλες πυρκαγιές, οι σπίθες τις ανάβουν. Τον Ρόντνει Κινγκ δεν τον ήξερε πολύς κόσμος. Η φαμίλια του, οι φίλοι του και οι αρχές του Λος Άντζελες. Και σίγουρα δεν θα τον μάθαινε περισσότερος. Δεν ήταν το καλύτερο παιδί του κόσμου, σίγουρα όμως δεν του άξιζε να ζήσει αυτό που έζησε. Γεννήθηκε στο Σακραμέντο της Καλιφόρνιας το 1965 και μεγάλωσε μαζί με τις αδελφές και τους γονείς του στην Altadena της Καλιφόρνια. Παρακολούθησε το γυμνάσιο John Muir και συχνά μιλούσε για το πόσο τον είχε εμπνεύσει ο καθηγητή του στο μάθημα κοινωνικής επιστήμης, Robert E. Jones. Το 1984 ο πατέρας του πέθανε. Ήταν ένας αθεράπευτος αλκοολικός που όταν έπινε γινόταν απίστευτα βίαιος.   Στις 3 Νοεμβρίου 1989, εικοσιτετράχρονος πλέον, ο Κινγκ εισβάλει στο κατάστημα ενός κορεάτη στο Monterey Park της Καλιφόρνιας. Απειλεί αρχικά τον ιδιοκτήτη του καταστήματος με ένα μακρύ σίδερο και στη συνέχεια τον χτυπά με ξύλινο μπαστούνι του πόλο. Κι όλα αυτά για 200 ψωροδολάρια. Δεν πήγε μακριά. Συνελήφθη, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο χρόνων. Στην στενή έμεινε ένα χρόνο και τελικά βγήκε από τα σίδερα  στις 27 Δεκεμβρίου 1990.

3 Μαρτίου του 1991, ο Κίνγκ με τους φίλους του Bryant Allen και Freddie Helms, βρίσκονται μέσα σε ένα Hyundai Excel μοντέλο του 1987 στον αυτοκινητόδρομο Foothill στην κοιλάδα San Fernando του Λος Άντζελες. Ο Κινγκ οδηγεί με υπερβολική ταχύτητα αλλά το χειρότερο είναι ότι αρνείται να σταματήσει στον έλεγχο της τροχαίας. Τον καταδιώκουν με τη σειρήνα να ουρλιάζει και το καρούμπαλο αναμμένο αλλά ο Κινγκ δεν σταματά. Το όριο της καταδίωξης θα φθάσει στα 188 χλμ. την ώρα. Μετά από περίπου 13 χλμ. καταδίωξης ο Κινγκ πέφτει πάνω σε μπλόκο. Είναι στριμωγμένος για τα καλά. 5 αστυνομικοί οι Stacey Koon, Laurence Powell, Timothy Wind, Theodore Briseno και Rolando Solano με τα όπλα προτεταμένα, πλησιάζουν το ακινητοποιημένο όχημα ουρλιάζοντας ουσιαστικά εντολές, όπως χέρια ψηλά, ακίνητοι, κεφάλι κάτω κλπ. Οι μαύροι επιβαίνοντες του οχήματος δεν προβάλουν καμία αντίσταση ωστόσο η αστυνομική βία είναι άνευ προηγουμένου.

Ο Κινγκ, ως οδηγός, μπαίνει στο στόχαστρο του ξυλοδαρμού. Τον χτυπούν, πότε με τις γροθιές τουw, πότε με τα γκλομπς, τους, τον κλωτσούν χωρίς έλεος σε όλο του το σώμα, στο κεφάλι και το πρόσωπο.

Ο Κινγκ τολμά να φωνάξει και να δηλώσει πως άδικα γίνονται όλα αυτά, κάνει να στα σταθεί στα γόνατά του αλλά οι αστυνομικοί δεν τον αφήνουν να πάρει ανάσα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ένας μαύρος, ή κάποια άτομο από τις υπόλοιπες κοινότητες, όπως Ασιάτης ή λατινοαμερικάνος, έπεφτε θύμα αστυνομικής βίας. Ακόμη και λευκοί. Ωστόσο, ακόμη και όταν γινόταν η όποια καταγγελία , ποτέ δεν πήγαινε παραπάνω. Οι αρχές ήξεραν πολύ καλά τι γινόταν.

 Όλα θα είχαν τελειώσει εκεί. Αυτό, όμως, που δεν ήξεραν οι αστυνομικοί ήταν πως ένας περίοικος, ο Αργεντίνικης καταγωγής Τζορτζ Χόλιντεϊ, είχε καταγράψει με την κάμερά του το περιστατικό. Όπως αντιλαμβάνεστε, τις επόμενες ημέρες το βίντεο προβαλλόταν παντού. Η αφροαμερικάνική κοινότητα εξεγείρεται ζητώντας το αυτονόητο. Την παραδειγματική τιμωρία των τεσσάρων αστυνομικών που χτύπησαν τον Κίνγκ οι οποίοι μετά τη γενική κατακραυγή συλλαμβάνονται. Όσο για τον Κινγκ, νοσηλεύεται φρουρούμενος με 11 κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και ρήξη νεφρού. Η εκδίκαση της υπόθεσης ξεκίνησε ένα χρόνο μετά την αρχική παραπομπή. Είμαστε πια στα 1992, αλλά το σώμα των ενόρκων αποτελείτο από λευκούς Αμερικανούς είτε φιλικά, είτε συγγενικά προσκείμενους σε εργαζόμενους στο αστυνομικό σώμα. Η αθώωση των αστυνομικών που παραλίγο θα σκότωναν τον Κινγκ δεν άργησε να έρθει, παρά το ότι τα αδιάσειστα στοιχεία ζητούσαν βαριές τιμωρίες.

Το Los Angeles που ήδη έβραζε, ξεσπά, και ξεσπά με απίστευτη αγριότητα στις 30 Απριλίου του 1992 και σύντομα η φωτιά εξαπλώνεται και σε άλλες πόλεις των Η.Π.Α. Βίαιες διαδηλώσεις, λεηλασίες καταστημάτων, καταστροφές πλουσίων συνοικιών, επιθέσεις στα αστυνομικά τμήματα, συγκρούσεις και εμπρησμοί.

Πολλοί ήταν εκείνοι που μιλούσαν για φυλετική εξέγερση, ήταν όμως; Ο ξυλοδαρμός του Rodney King και η αθώωση των αστυνομικών ήταν μόνο η αφορμή για να βγουν στο δρόμο εκατοντάδες μετανάστες, κάθε χρώματος, αλλά και λευκοί Αμερικανοί που βίωναν καθημερινά τη φρίκη της αυξανόμενης ανεργίας, των ανύπαρκτων οικονομικών ευκαιριών, αλλά και του αποκλεισμού που προκαλούσε το αστικό περιβάλλον. Και όλα αυτά σε μία πόλη όπου το ποσοστό του πληθυσμού που ζούσε κάτω από τα όρια της φτώχιας αυξανόταν κατά μία εκατοστιαία μονάδα το χρόνο. Το Glam LA του Χόλυγουντ και των μεγάλων λεωφόρων έκρυβε πίσω από την κουρτίνα μια μεγάλη σαπίλα.  Το Λος Άντζελες, ήταν μια μεγαλούπολη που οικιστικά είχε μετατραπεί σε ένα τεράστιο κουτί. Το φόντο της βιτρίνας ήταν τόσο μεγάλο που δεν μπορούσες να δεις πίσω από αυτό. Πίσω από την πόλη που καμαρώνει για το Χόλυγουντ υπάρχουν ακόμη τα γκέτο των ανατολικών συνοικιών γεμάτα από νέους, ανέργους, φτωχούς και οικονομικούς μετανάστες.

Όπως με πολύ παραστατικό τρόπο περιγράφει το άρθρο με τίτλο “Los Angeles 1992: πόλη και εξέγερση” στον ιστότοπο cityfairetale, ο ίδιος ο χώρος του Los Angeles, γέννησε και καλλιέργησε συμπεριφορές απομόνωσης και άκρατου αυταρχισμού· Αυτό που συναντάμε στο Los Angeles του 1992, είναι μία υπέρμετρη προσπάθεια διόγκωσης της ιδιωτικής σφαίρας έναντι της δημόσιας. Ένα περιβάλλον που συνεχώς ιδιωτικοποιείται, που μόνο καταχρηστικά μπορεί να χαρακτηριστεί ως δημόσιο.

Κάτω από αυτές τις αμήχανες και αποπροσανατολιστικές συνθήκες κοινωνικής συνύπαρξης, οποιαδήποτε μορφή αγανάκτησης μοιάζει πλήρως κατανοητή και αναμενόμενη. Σαφώς, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να υποβαθμίσουμε το ρόλο που διαδραμάτισε η οικονομική δυσπραγία στο ξέσπασμα των αναταραχών. Δεν ήταν μόνο το χρώμα του δέρματος του Rodney King – άλλωστε οι ταραχές δεν ξέσπασαν μετά το συμβάν, αλλά ένα χρόνο μετά –, αλλά η διαπίστωση ότι για άλλη μία φορά αστυνομία και πολιτεία ελέγχουν, επεμβαίνουν και διαχειρίζονται πλήρως τη δημόσια σφαίρα της κοινωνίας της Νότιας Καλιφόρνια.

Ο δημόσιος χώρος της πόλης, έπαψε να αποτελεί σημείο αναφοράς της κοινότητας του Los Angeles. Έπαψε να αποτελεί χώρο εκτόνωσης των κοινωνικών αξιών, των κοινωνικών αντιφάσεων, των κοινωνικών διεκδικήσεων. Έπαψε να αποτελεί το πεδίο όπου η κοινωνία δημιουργεί – κατά μία έννοια – τον εαυτό της, προδίδει τις δραστηριότητές, τις συνθήκες, τις αντιλήψεις που κυριαρχούν, που αλλάζουν και οριοθετούν μια νέα ποιότητα και αίσθηση ζωής.

Το Los Angeles δεν είχε διδαχθεί από το σκοτεινό παρελθόν του. Το καλοκαίρι του 1965 η ατμόσφαιρα ιδιαίτερα στο μαύρο γκέτο του Γουάτς, ήταν πολύ βαριά. Λίγα χιλιόμετρα μακριά από την πολυτέλεια του Μπέβερλι Χιλς, τα περισσότερα σπίτια ήταν ετοιμόρροπα, η πυκνότητα πληθυσμού ήταν τετραπλάσια από εκείνη στο πιο πυκνοκατοικημένο “λευκό” τμήμα της πόλης, ένα στα τέσσερα παιδιά ήταν νόθο, οι περισσότεροι κάτοικοι αναλφάβητοι, ενώ η φτώχεια και η πείνα θέριζαν.  Η σύλληψη ενός μαύρου για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και η υπερβάλλουσα αστυνομική βία που του ασκήθηκε, τη νύχτα της 11ης Αυγούστου, ξεσήκωσε στο πόδι το γκέτο των μαύρων σε χρόνο μηδέν. Την επόμενη μέρα η αναταραχή και σποραδικός πετροπόλεμος με την αστυνομία πήραν τη μορφή μαζικών διαδηλώσεων: βόμβες μολότοφ εναντίον δημοσίων κτιρίων, λεηλασίες και βανδαλισμοί σε καταστήματα λευκών, ολόκληρα τετράγωνα παραδομένα στις φλόγες, επιθέσεις συμμοριών σε περαστικούς -μία εικόνα χαοτικής, “πληβειακής” εξέγερσης, χωρίς κανένα στόχο, σχέδιο και προοπτική. Η σύλληψη του μαύρου οδηγού ήταν απλώς η αφορμή. Οι ταξικοί διαχωρισμοί και μια πόλη σάπια ήταν αυτοί που έβγαλαν τον κόσμο στους δρόμους. Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά η πόλη καιγόταν και πάλι. Η αφορμή ήταν πανομοιότυπη. Ένας μαύρος οδηγός θα συλληφθεί και υποστεί βία. Η βία όμως της άμεσης αντίδρασης ερχόταν από άλλα επίπεδα που δεν ήταν μόνο υπόθεση των μαύρων. Μήτε έκρυβαν μόνο φυλετικές διαφορές.

---

                                   “μονάχα το 36% των συλληφθέντων ταραξιών ήταν Αφροαμερικανοί” 

---

Να σας δώσουμε ένα τρανταχτό παράδειγμα: Όπως γράφει και ο ακτιβιστής Mike Davis, στο βιβλίο του “Πέρα από το Blade Runner. Αστικός έλεγχος – Η οικολογία του φόβου”, «παρά την εμμονή των ταμπλόιντ στη βία των μαύρων, μονάχα το 36% των συλληφθέντων ταραξιών ήταν Αφροαμερικανοί.

Ο Μπους θα κηρύξει την πόλη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο τόπος θα γεμίσει πάνοπλους πεζοναύτες δίπλα στους οποίους κυκλοφορούν καταστηματάρχες οπλισμένοι ως το λαιμό σε μια προσπάθεια να σώσουν τις περιουσίες τους. Σύμφωνα με την εφημερίδα Los Angeles Times περισσότεροι από 60 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκείνες τις ημέρες. Οι δέκα από αυτούς πυροβολήθηκαν από ένστολους αξιωματικούς. Επιπλέον πάνω από 2.000 άνθρωποι τραυματίστηκαν, περίπου 12.000 άτομα συνελήφθησαν, προκλήθηκαν πάνω από 7.000 πυρκαγιές σε κτίρια, περισσότερες από 3.100 επιχειρήσεις υπέστησαν μικρότερες ή μεγαλύτερες ζημιές, ενώ η οικονομική ζημιά για την πολιτεία υπολογίστηκε πως ξεπέρασε το 1 δισ. Δολάρια! Η εξέγερση στο Los Angeles το 1992, δεν ήταν ένα απλό ξέσπασμα απέναντι σε μία άδικη δικαστική απόφαση, ούτε μια κραυγή οργής απέναντι στην εξουσία της αστυνομίας. Ενδεχομένως να μην μπορούμε να της αποδώσουμε χαρακτηριστικά αστικού κοινωνικού κινήματος, αλλά σίγουρα τα αίτια του ξεσπάσματος αυτού του φαινομένου ήταν κατά βάση, χωρικά. Η καταπίεση που ασκείται από το εχθρικό αστικό περιβάλλον, το αίσθημα της κοινωνικής απομόνωσης, η εικόνα της πόλης ως θύλακας κοινωνικής αδικίας σε συνδυασμό με κεντρικές αποφάσεις που εντείνουν τις ταξικές – φυλετικές διακρίσεις και τις δυνάμεις καταστολής που παίζουν ολοκληρωτικό ρόλο στη διαμόρφωση της δημόσιας σφαίρας τους Los Angeles, καλλιεργούν την ανάγκη, συνειδητή ή μη, για βίαια ξεσπάσματα και για δράσεις ανάκτησης ή άρνησης της πόλης.

Ένα άρθρο του Red Wind

Δείτε στο video : Mike Davis ..