Γ. Δουράκης: ΓΛΑΣΚΩΒΗ: ΜΠΕΖΟΣ SPEAKING…Ο ρυπαίνων πληρώνει

Ταξίδεψε στη Γλασκώβη με το ιδιωτικό τζετ του και μίλησε επί ένα 8λεπτο στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλιματική αλλαγή και για το καταστροφικό αποτύπωμα άνθρακα του ανθρώπου επί της γης (κανονικά ο κανονισμός προβλέπει 3λεπτο για κάθε ομιλητή). Έβγαλε κι αυτός ένα συγκινητικό λογύδριο:

«We must conserve what we still have, we must restore what we’ve lost and we must grow what we need to live without degrading the planet for future generations to come».

Προηγουμένως θεώρησε καλό να μας αποκαλύψει ότι το πρόσφατο πυραυλικό ταξίδι του στο διάστημα τον… προσγείωσε και τον έκανε άλλον άνθρωπο, που πονάει τη Γη και θέλει να την προστατεύσει:

«I was told that seeing the Earth from space changes the lens from which you view the world. But I was not prepared for just how much that would be true. Looking back at Earth from up there, the atmosphere seems so thin the world so finite and so fragile».

Αν τώρα θέλετε να πληροφορηθείτε για το αποτύπωμα άνθρακα του αφεντικού της Amazon, μπορείτε να ρίξετε μια ματιά σ’ αυτές τις φωτογραφίες. «Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια»… Και με… πυραύλους! Όλα ιδιωτικά:

Προφανώς είχε δίκιο ο συνάδελφος (δε θυμάμαι ποιος ήταν) που έλεγε ότι το αποτύπωμα άνθρακα και την κλιματική αλλαγή δεν τα προκαλεί η ανθρωπότητα γενικώς και αορίστως, αλλά κυρίως οι έχοντες και κατέχοντες. Οι πλούσιοι και οι πλούσιες χώρες. Άρα αυτοί είναι που πρέπει να πληρώσουν τη μετάβαση στο νέο καθεστώς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για να σωθεί ο πλανήτης από την υπερθέρμανση και την κλιματική αλλαγή.

Αλλά το προσωπικό αποτύπωμα άνθρακα ωχριά μπροστά στο αποτύπωμα άνθρακα της εταιρείας του. Η Amazon είναι το άκρον άωτον της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης εταιρείας, που παίρνει προϊόντα που παράγονται σε διάφορες χώρες και τα μεταφέρει στα πέρατα του κόσμου. Στόλοι ολόκληροι από αεροπλάνα και βαπόρια και τρένα και φορτηγά βρίσκονται νυχθημερόν σε αέναη κίνηση, διασχίζοντας οριζοντίως και καθέτως ολόκληρη την υφήλιο και εκπέμποντας τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα. Αλλά δεν είναι μόνον αυτά. Είναι και οι συμπαγείς χαρτονένιες συσκευασίες που χρειάζονται τα προϊόντα για ν’ αντέχουν στη μεταφορά, οι οποίες φυσικά συμβάλλουν στην αυξανόμενη αποψίλωση των δασών.

Δήλωσε βέβαια ότι θα διαθέσει 2 δισεκατομμύρια δολάρια από το νεοσύστατο «Bezos Earth Fund» για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων εδαφών της Αφρικής. Ο ρυπαίνων πληρώνει, θα μου πείτε. Τι σημαίνει όμως αυτό; Ότι ένας που έχει λεφτά και πληρώνει, μπορεί να καταστρέφει το περιβάλλον; Όχι βέβαια! Θα ήταν τραγικό κάτι τέτοιο. Αν όμως σημαίνει ότι οι ρυπαίνουσες εταιρείες, με τα τεράστια κέρδη, πρέπει να πληρώσουν για τη μετάβαση στο νέο καθεστώς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τότε αυτό δεν είναι απλώς ευπρόσδεκτο, αλλά ό,τι καλύτερο. Μόνο που δεν πρέπει να γίνεται αποκλειστικά σε εθελοντική βάση. Πρέπει να υπάρξει θεσμική ρύθμιση που θα προβλέπει την επιβολή ενός «πράσινου φόρου» για τη χρηματοδότηση μιας δίκαιης μετάβασης.

Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι ο Μπέζος θέλει να κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να σώσει τον πλανήτη. Η Amazon έχει θέσει ως στόχο να αντικαταστήσει την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σε όλες τις δραστηριότητές της μέχρι το 2025. Αυτό θα της επιτρέψει να πετύχει ουδετερότητα άνθρακα μέχρι το 2040, δηλαδή 10 χρόνια νωρίτερα από το 2050, που είναι ο στόχος που έχει τεθεί με τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα (2015). Επίσης ο Μπέζος έχει ανακοινώσει ότι η εταιρεία του θα συμμετάσχει στο Παγκόσμιο Σύμφωνο για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών μέχρι το 2030.

Αναμφίβολα πρόκειται για αποδεδειγμένα κορυφαίο επιχειρηματία με όραμα και ικανότητα να θέτει και να πετυχαίνει στρατηγικούς στόχους. Αλλά πολύ φοβάμαι ότι συχνά οι στόχοι που θέτει είναι (επιεικώς) παλαβοί. Ειδικά το πρόσφατο πυραυλικό ταξίδι του στο διάστημα και η πρόθεσή του να καθιερώσει τον διαστημικό τουρισμό, πέρα από όλα τα άλλα, είναι και καταστρεπτικά για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Αν όντως το διαστημικό αυτό ταξίδι τον βοήθησε να δει τη Γη από μακριά και να αισθανθεί πόσο λεπτή είναι η ατμόσφαιρα και πόσο εύθραυστος ο πλανήτης, τότε πρέπει πάραυτα να εγκαταλείψει το τρελό αυτό σχέδιο. Ουδεμία αντίρρηση να το ξαναπιάσει, αλλά όταν θα έχουμε εγκαταλείψει τα ορυκτά καύσιμα και θα έχουμε περάσει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας…

 

Γιώργος Δουράκης: Αν Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών