Έφη Παπαθεοδώρου: Τί ακριβώς σημαίνει η αριστεία της κ. Κεραμέως για το Ελληνικό Πανεπιστήμιο

Έκθεση ιδεών

Η “έκθεση ιδεών” με καθαρότατο όμως πρόσημο όπως αναφέρει και ένας φίλος, δεν διαφέρει σχεδόν καθόλου από το σχέδιο νόμου της κ. Διαμαντοπούλου το 2011. Πέρα από τις αλλαγές στη διοίκηση που έχουν ήδη σχολιαστεί και καταλύουν κάθε έννοια δημοκρατίας αφού η δημοκρατία περιλαμβάνει την έννοια του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και όχι την έννοια του διορίζεσθε, εδώ θα περιοριστώ επιλεκτικά σε ορισμένα σημεία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η νέα πρόταση επαναφέρει τα ολιγομελή εκλεκτορικά σώματα των 7 —όπως αυτό ίσχυε επί Διαμαντοπούλου—. Όμως όταν όμως στους 7 έχεις ένα παρεάκι από 4, η εκλογή γίνεται πανεύκολη. Και θυμόμαστε καλά ότι επί Διαμντοπούλου η εκλογή γινόταν κλειστά χωρίς την παρουσία των μελών της Γενικής Συνέλευσης ώστε να μην υπάρχει έλεγχος από το Τμήμα. Και αυτό ονομάζεται μέτρα για την αντιμετώπιση της παθογένειας και την ενίσχυση της αξιοκρατίας. Ποιος θα μπορούσε να τους πιστέψει; Σίγουρα όχι όλοι εμείς που η ζωή μας εδώ και δεκαετίες είναι η ακαδημαϊκή με όποιες παθογένειες έχει αυτή. Δεν θα αναφερθώ στην υποχρεωτική συμμετοχή εκλεκτόρων από το εξωτερικό τους οποίους δεν μπορείς να βρεις: δε μιλάνε τη γλώσσα σου άρα πρέπει όλα τα έγγραφα να μεταφραστούν και το πιο βασικό δεν είναι διαθέσιμοι να συμμετάσχουν. Και γιατί άλλωστε; Οι Έλληνες καθηγητές θα συμμετείχαν σε μια κρίση στην Εσθονία; Και με ποια κριτήρια θα έκριναν; Είναι οι χρηματοδοτήσεις ίδιες, είναι το διαθέσιμο προσωπικό (τεχνικοί, διοικητικοί κλπ.) ίδιο; Πως μπορεί να κρίνει ένας καθηγητής στη Γερμανία με ετήσιο προϋπολογισμό Τομέα 50.000 ευρώ την παραγωγικότητα του Έλληνα καθηγητή με ετήσιο προϋπολογισμό Τομέα 3.500 ευρώ; Τα νούμερα δεν είναι καθόλου τυχαία.

Δάσκαλοι & Ερευνητές ή Κομισάριοι & Γιόγκι

Επίσης η “έκθεση ιδεών” για την αξιοκρατία και την αντιμετώπιση της παθογένειας αναφέρεται σε δύο κατηγορίες διδασκόντων ευθαρσώς. Αυτούς που θα διδάσκουν και αυτούς που βασικά θα κάνουν έρευνα. Δηλαδή η ακαδημαϊκή κοινότητα θα χωριστεί στη διανόηση (ερευνητές) και στο εργατικό δυναμικό (απλοί διδάσκοντες). Η μία θα παράγει γνλώση και η άλλη θα την αναμεταδίδει όπως κάνουν οι εκπαιδευτικοί στα σχολεία. Η έρευνα που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ρόλου του ακαδημαϊκού δασκάλου γιατί με αυτό τροφοδοτεί την διδασκαλία του και μέσα από την διδασκαλία επιστρέφει να βελτιώσει/τροποποιήσει την έρευνα του, διαχωρίζεται από την διδασκαλία. Το επόμενο βήμα είναι κάποια ιδρύματα να γίνουν απλώς κολλέγια που θα προσφέρουν διδασκαλία και κάποια να παραμείνουν πανεπιστήμια. Στην πολιτεία της Μασαχουσέτης, για παράδειγμα, υπάρχουν 120 ιδρύματα (τουλάχιστον το 2014 που θυμάμαι) εκ των οποίων έρευνα και διδασκαλία έκαναν τα 30 περίπου. Τα άλλα ήταν διδακτήρια.

Ανεξάρτητοι Ευρωπαϊκοί Θεσμοί

Το άλλο ιδεολόγημα έχει να κάνει με τους ανεξάρτητους φορείς που θα λαμβάνουν αποφάσεις. Βέβαια σε αυτό η έκθεση δεν καινοτομεί γιατί την παραμυθία των ανεξάρτητων αρχών την ακούμε εδώ και χρόνια με τους “Ανεξάρτητους Ευρωπαϊκούς θεσμούς”. Και αναρωτιέμαι πόσο ανεξάρτητος είναι ένας θεσμός που αποτελείται από ανθρώπους που όπως είναι λογικό είναι κόμβοι μέσα σε ένα δίκτυο, που και αυτό με τη σειρά του είναι υποδίκτυο μέσα σε ένα ευρύτερο δίκτυο σχέσεων. Λες και αυτοί που συμμετέχουν αποστερούνται την ιδεολογική τους ταυτότητα. Όχι μόνο δεν την απεκδύονται αλλά τοποθετούνται σε αυτές τις θέσεις ακριβώς λόγω αυτής της ταυτότητας.

Περιτύλιγμα Illustration

Το περιτύλιγμα είναι πολύ illustration και μπορεί η κοινωνία να μην καταλαβαίνει και να καταπίνει με ευκολία λέξεις ηχηρές (αξιοκρατία, παθογένεια) αλλά τουλάχιστον οι πανεπιστημιακοί δεν επιτρέπεται να μην καταλαβαίνουμε γιατί αυτή είναι η ζωή μας.

Η Εφη Παπαθεοδώρου είναι καθηγήτρια στο ΑΠΘ